Bloga

 

Nola sortu zen disko honetarako kolaboratzeko ideia?

IBONRG -Disko honen abiapuntua 2018ko urtarrila da, nolabait, une horretan hil zelako Joxan Artze olerkaria eta txalapartaria, artista. Handik hilabete batzuetara gonbidatu ninduten heriotzaren urtebetean egingo zen omenaldi batean parte hartzera. Nik nahi nuen behintzat omenaldiaren nire zatian txalaparta presente egotea, horregatik gonbidatu nahi izan nuen Enrike Hurtado, bera aritzen delako, besteak beste, berak sortutako softwareak lantzen, haietako batzuk txalapartarekin elkarreraginean funtzionatzen dutenak. Orduan, lehenengo pausua izan zen Enrike gonbidatu eta Joxan Artzeren testuez baina baita lan egiteko eraz ere hausnartzea eta lan egitea, material batzuk sortzeko.

Nolakoa izan da konposatze prozesua?

IBONRG -Diskoak gure bi garaitako lanak biltzen ditu. Alde batetik, 2019ko bi kontzertu horietarako propio sortutako materiala; nolabait materialaren erdia orduan sortu zen 2018-2019 tarte horretan; eta bigarren saio bat izan zen 2020ko udaberria, udan grabatzeko disko osoa izango zena. Guztira 11 pieza izan dira.

Nolakoak dira abestiak?

ENRIKE HURTADO -Kantuak oso ezberdinak dira elkarren artean. Bakoitza sortu da prozesu ezberdin batetik eta instrumentazio ezberdinak dituzte. Batzuek pianoa eta ahotsa, pianoa ahotsa eta txalaparta, ordenagailuekin egindako collageak, pianoa eta ordenagailua… denetarik dago. Gutako bakoitzak bere esparrutik ekarritako elementuak eta materialak ekarri ditu. Horien arteko batura eta oreka bilatu dugu.

Nolakoa izan da grabaketa-prozesua?

IBONRG -Disko osoa grabatu dugu hemen, entsegu-lokalean, guk geuk, bertako pianoa eta gure mikroak erabiliz, baita utzi diguten zenbait material ere. 2020Ko udan grabatu genuen, gauez, lasai. Pianoaz gain, txalaparta bat eta ordenagailua erabili dugu. Tzesneren laguntza ere izan dugu, bera arduratu baita nahasketez. Bestetik, biniloarekin batera datorren liburuxkako material grafikoa eta diseinua Jon Martin marrazkilariak egin du. Arlo teknikoan, Estanis Elortzak masterizatu du eta Ibon Aguirrek materiala uzteaz gain, midiarekin lagundu digu. Baina nagusiki, geurea da ekoizpen osoa.

Zertan da diskoaren izenburua?

ENRIKE HURTADO -Joxan Artzek bere poemetan erabili ohi zuen soinuaren erabileratik dator, bere poesia bisual horretatik, zeinean soinuak presentzia handia duen. Kasu honetan “oMOrruMU baMAt” da ‘orru bat’.

IBONRG -Silabak tartekatzen ditu, beharbada txalapartaren ideiarekin lotuta, tenpoen jolasa, trosta. Horixe islatzen d bere poesia bisualean, 60 eta 70eko hamarkadetan landu zuena. Horretan oinarrituta dago disko osoa.

Zertan da abestien hurrenkera?

ENRIKE HURTADO -Oreka bilatzen saiatu gara. Hain material ezberdinak izanda, helburua izan da soinua konpentsatzen joatea, piano kanta guztiak elkarrekin egon ez zitezen, edo txalapartakoak.

IBONRG -Hain sonoritate ezberdinak egoteak buruhausteak ekarri dizkigu hurrenkera ezartzerakoan. Baina ordena horretan asmatzea jolasaren parte da, testuak ere oso ezberdinak baitira elkarren artean. Irtenbidea aurkitzen saiatu gara, ihesbidea non egon litekeen.

Lehenengo entzunaldirako gomendiorik?

IBONRG -Musika guztietan gertatzen den bezala, entzunaldi bat baino gehiago behar izaten dugu abestietan murgiltzeko. Abestiak ezagutu ahala gauza berriak azaleratzen dira eta, aldi berean, kantuen hurrenkerak ere zentzu berezia ematen dio bakoitzari. Aurreko abestiak edo ondorengoak zentzu berezia ematen dio bakoitzari. Ez soilik disko honekin, musika guztiekin gertatzen da hau. Beharrezkoa da harreman horretan sakontzea.

 

Nola sortu dira ‘Carreiro’ko abestiak?

TOÑO MARGARIÑOS – ‘Carreiro’ko abestiak ez ziren denak batera sortu. Ez dute jatorri bakarra. Aitzitik, urteetan konposatuak izan ziren, eta bandaren lehen bi urteetan, hiru urtetan, agertzen joan zirenetako batzuk dira. Egia esan, ez dute multzo komun bat osatzen; une desberdinetan konposatuak izan ziren.

Nolakoa izan zen konposizio-prozesua?

Abestiak formazioa alde batera utzita konposatu ziren. Oso modu oinarrizkoan egiten dira, eta gero bandan entseatzen ditugu, zuzenekoetarako prestatzeko. Benetan oso modu errazean konposatu eta pentsatutako abestiak dira, hirurak zuzenean jotzeko eta formula horretan funtzionatzeko modukoak.

Nola deskribatuko zenituzke zuen abestiak?

Nire ustez, abesti ultra errazak dira. Ez dago ezer arrarorik egiteko asmorik, ez maila metrikoan, ez harmonietan, ez egituretan. Ez dago abestien egiturak nahita korapilatzeko asmorik. Beste proiektu batzuetan bai, baina honetan musika erraza eta sinplea egin nahi da; nolabait, herri musikan modu naturalean dagoen erraztasun hori bilatuz.

Zer esan nahi du albumaren izenburuak?

Esan dezagun a posteriori hari komun bat bilatzen saiatu ginela, eta, tira, abesti batzuetan hainbat gai errepikatzen dira. Maitasuna bere adiera guztietan dago. Neba-arreben arteko maitasunaz, miresmenaz eta maitasun sentsualaz jabetzea subjektu batetik kanpora, norberarentzat, gainerakoentzat, naturarentzat, azken finean, maitasuna ulertzeko hainbat modu.

Zeri erantzuten dio gaien ordenak?

Ez dago oso pentsatuta, markatutako abesti batzuen posiziotik haratago, lehenengoa izan daitekeen bezala, ‘Burato’. Irekitze kanta bat, oso keinuzkoa, niretzat irekitze eta aurkezpen egitura duena. Baita ‘Renacemento’ ere, bigarren aurpegiko azkena, diskoko azkena. Kasu horretan, justu kontrakoa, amaiera itxaropentsua eta emozionalki oso positiboa da.

Nolakoa izan da grabaketa prozesua?

Diskoa guk grabatu genuen nagusiki, lagun askoren laguntzarekin. Cro! taldeko jendea, David eta Xavi adibidez, abestu zuen jende asko, Laura, Inés, Muquiren bateria, adibidez, zehar eskaini zizkiguten instrumentuak. Denbora luzean, jende askoren laguntzarekin eta beti gure etxeetan, gehienbat deslokalizatuta. Bakoitza bere aldetik, baina, batzuetan (baimendua zen garaian) elkartu egiten ginen, nahiz eta zuzenean ia ezer ez egon, dena pistatan egin da.

Norekin egin zenuten nahasketa eta masterra?

Nahastu aurretik, nahasketa espontaneo samarrak egin genituen, hau da, “nahi dugu hemendik jo, handik”. Material hori, profesionalak ez garenez eta asmorik ere ez dugunez, Xavier Muñozi bidaltzen diogu, Stereolabeko abeslariaren baxu-jotzailea, Alberto Monteroren baxu-jotzailea eta beno, lan egiten duen era asko atsegin duguna. Berak egin zuen nahasketa. Ondoren, Rafa Martínez del Pozok egin zuen masterra, zigiluko aspaldiko ezagunak (Repetidorrek horren berri izan baino lehen ekin genion lan horri berarekin), eta mota honetako ekoizpenetan nahasketaren espazioak eta sakonerak asko errespetatzen dituen pertsona da.

Nolakoa da ‘Carreiro’ren lehen entzuketa?

Ez dakit guk esan behar dugun diskoa entzunerraza den ala ez. Nik beti lan egiten dut abesti entzunerrazak izateko nahiarekin, Peñaren kasuan. Ez dut inolako interesik musika mota bat interesatzen zaion publiko espezializatu bati zuzentzeko. Uste dut proiektu honetan herri musika egitea dagokigula. Herrikoia zentzu guztietan, eskuragarria eta entzuteko erraza izatea eta bere diskurtsoa erraztasun horretatik abiatzea; oso musika sinplea egin nahi dut, haren diskurtsoak -baita politikoak ere- lehen entzuketa horien ondoren ager daitezen. Uste dut forma hau hobea dela, edo, behintzat, horixe nahi dut.

Disko hau gustuko izatea espero dut. Urteetan aritu gara hori egiten, eta azkenean atera ahal izan dugu; beraz, orain dugun testuinguru zital honetan bada ere, guretzat erabateko arrakasta da argia ikustea. Espero dugu disko honetan lantzen ari garen zerbait iritsiko zaizuela eta gozatuko duzuela. Mila esker.

 

Nolakoa izan da “”La séptima extinción” lanaren konposizio-prozesua?

JC PEÑA -Badira aurreko diskoa grabatu ondoren atera ziren abesti batzuk, duela bost urte, oker ez banago. Orduan, hortik aurrera, nahiko prozesu luzea izan da.

CRISTINA ARROYO -Gure bateria zaharra, Zutoia, Berlinen bizi da eta bera etortzen zeneko uneak aprobetxatzen genituen. Hor bost bat abesti grabatu genituen; gero, beste bi grabatu, eta prozesua joan den udan amaitu genuen, gaizki gogoratzen ez banaiz.

JC PEÑA -Disko honen berezitasun nagusia da, inguruabarrak direla medio, lau bateriak jotzen dituztela: Javierrek, orain gure bateria-jotzailea denak, Zutoiak, denbora luzez gurekin jo zuenak, nik, LParen hainbat abesti grabatu nituenak, eta beno, Kristinak, perkusio bat egin zuenak. Baina horrek ez dio inolako koherentziarik kentzen diskoari, gainera, grazia ematen dio, bateria bakoitzak bere nortasuna baitu, logikoa denez.

JAVIER OTONES -Nik uste dut azkenean diskoari aberastasuna ematen diola. Pertsona bera jotzen ari den disko oso batek, azkenean, estilo propioa du, eta -diskoa oso dinamikoa izan arren, abestiak oso dinamikoak izan arren- ez duzu lortzen pertsona desberdinak jartzen dituzunean instrumentu bera abesti desberdinetan jotzen lortzen dena. Orduan, nire ustez, ekarpen bakarra egiten diozu.

¿Nolakoak dira La séptima extinción-eko abestiak?

CRISTINA ARROYO -Nire ustez, oso ondo islatzen du gure zuzenekoa, gure zuzeneko kontzertuak, eta oso ondo jasotzen du taldearen espiritua.

JC PEÑA -Nik uste dut kantuak lehen diskotik egin dugunaren laburpen bat direla, batez ere bigarrenetik, egia baita lehenengoan oraindik hor geundela pixka bat. Nik uste dut oso abesti ilunak daudela. Badira oso pop diren abestiak -guk egiten ditugunak bezalakoak, ez pop mainstreama-, baina nahiko pop dira. Oro har, nik uste dut egiten duguna ez dela batere esperimentala. Melodia nahikoa dago, nahiko entzungarria da, gure ustez, elektrizitatea nagusi den gitarra-talde bat izan behar duenaren barruan, eta, egiazki, sendoa.

CRISTINA ARROYO -Ez du artifizio askorik, ez zaizkigulako gustatzen, eta, Jose Carlosek esan duen bezala, ertz asko ditu.

Zeri erantzuten dio albumaren izenburuak?

JC PEÑA -Diskoaren izenburua txantxa makabro edo goibel bat da, azken hilabeteotan bizi izan dugun guztia kontuan hartuta, makabroagoa eta goibelagoa dena. Suposatzen da une honetan munduan giza ekintza eragiten ari dena, ustez, seigarren iraungipena dela, espezieen iraungitze masiboari eta halakoari dagokienez. Zazpigarrena gure txanda izango litzateke. Txantxa makabroa da, hasieratik taldearen tradizioan dagoena.

Zer ekipo edo konfigurazio tekniko erabili dituzue horrelako soinua lortzeko?

JC PEÑA -Bueno, guretzat taldea oso garrantzitsua da eta hori hasieratik da horrela, neurri handi batean, Javier Ortiz eta Estudios Brazilen eraginagatik, hor ikusi eta nabaritu baikenuen aldea. Orduan, gitarran, nik, funtsean, hemen ikusten duzuen Hiwatt honekin -72. urteko Hiwatt bat da- eta Vox honekin (65. urtekoa) jo nuen. Honekin konpondu nituen gitarra guztiak. Egia da kantu batean edo pare batean historiaurreko bat erabili genuela: etxean daukadan 47ko Gibson bat, konboa dena eta oso ondo funtzionatzen zuena. Pedalei dagokienez, egia esan, Memory Man bat eta pedal batzuk baino ez ditut erabiltzen, fuzz Dwarfcraft batzuk nahiko martetarrak eta nahiko muturrekoak. Bateriari dagokionez, Premier Signia batekin grabatu genuen, Javik bertan duena, baina ez da hau, eta, baxuaren gainean, betiko Rickenbackerrekin eta Ampeg B25ekin jo genuen, azken aldian grabatu duguna, uste dut.

Nolakoa izan zen La séptima extinción filmaren grabazioa?

JC PEÑA -Estudio Brazilen grabatu dugu, Rivasen, Madrilen.

JAVIER OTONES -Egia esan, ez nuen aurretik Brazilen grabatu izan eta, egia esan, espero nuena baino erosoago. Javik eta bere taldeak oso eroso sentiarazi ninduten.

CRISTINA ARROYO -Behin hor zaudela, dena gurpil gainean doa.

JC PEÑA -Javier Ortizekin oso harreman erosoa eta oso ona dugulako, bera baita jabea eta teknikaria. Oraintxe bertan, nik uste dut El relevo alemán ezin dugula ulertu Estudios Brazilekin dugun erlaziorik eta diskoetarako atera dugun soinurik gabe. Nik, izan ere, lehen diskoa entzun dezaket, bigarrena, eta berdin pozik egotea, eta hori, nire ustez, Javik duen soinu oso atenporalaren ikuspegiari esker da.

Nola gomendatzen duzue La séptima extinción entzutea?

CRISTINA ARROYO -Nik uste dut entzuketa bakoitzean, agian, taldearen eta soinuaren dimentsio desberdina aurki dezakezula, baina nik uste dut oro har nahiko berehalakoa dela eta zuzenean egiten duguna nahiko zintzo harrapatzen duela.

JAVIER OTONES -Nik uste dut disko bat dela, -beste batzuetan aipatu dugun bezala- El relevo alemán denaren barruan, nahiko entzungarria.

JC PEÑA -Nik uste dut ertz dezente dituen diskoa dela, baina, oro har, nahiko eskuragarria dela. Doinu asko ditu, eta egia da elektrizitate eta sendotasun handia duela, beti bezala, bestela ez ginateke gu izango, baina, egia esan, nahiko melodikoa da oro har, zentzu onean. Jakina, ez dugu mainstream musikarik egiten, baina, nire ustez, rock alternatiboa zer den edo, ez dakit, deitu nahi diogun horretan interesa duen edonorentzat gozagarria da.

CRISTINA ARROYO -Beraz, gomendatzen dizuet. Zuen etxean giltzapetu zaitezte diskoarekin, eta goza dezazuela diskoa topera ikusten eta entzuten, bolumen onean jarrita, mesedez.

 

Nolakoa izan da Algae osatzeko prozesua?

MATI PANDO -Normalean nik eramaten ditut ideiak letra eta melodia moduan landuta.

CARLOS SÁNCHEZ -Mati ez da leloak egiteko oso zalea, orduan ideia hori, melodia bati buruzko ideia soila zena, abesti bihurtu behar duzu. Orduan, asko entzun behar duzu zer gertatzen den nora joan nahi duzun jakiteko, ez baituzu ‘bale, goazen hona’ dioen lelorik, eta, gero, leloa amaitzen denean, beste nobaitera… Ez, ba. Gertatzen denaren arabera, leku batera edo bestera eramango zaitu.

CARLA SUZART -Bilatu, esperimentatu, forma, gauza, sonoritateak, tonalitateak, konpasak eta ulertu, sentitu, zer zen onena abesti honentzat. Zer eskatzen du?

MARIO VÉLEZ -Metrikaz ez gara inoiz arduratzen, ez dugu esaten ‘begira, abesti hau 3/4 izango da, abesti hau 5/4’. Ez, abestia eta ondoen datorkiona garatu, besterik ez dugu egiten.

CARLA SUZART -Letrak, nire ustez, nolabait bideratzen gintuen esparru ezberdinak, tonalitate ezberdin eta metriko desberdinak esploratzera. Abesti beraren barruan hainbat metrika probatzen ditugu, baita diskoan ere, panorama orokorrean aniztasun erritmiko bat dago, tinbre-aniztasun bat, tonu-aniztasun bat.

CARLOS SÁNCHEZ -Honen guztiaren doinua da kantak egitera garamatzana. Askotan gertatzen dena da Mati motibo melodiko batean dagoela eta, bitartean, harmonia mugitzen ari dela. Beraz, doinu horrek akorde batean zein bestean desberdin funtzionatzen du. Eta hori nahikotxotan gertatzen da diskoan.

MATI PANDO -Harmoniak kolorez eta ñabarduraz beteta daude, harmoniak leku askotara eramaten baitzaitzake.

CARLA SUZART -Kantuaren zati bakoitza probatu eta probatu genuen, zati oro. ‘Tira, eta zer egingo dugu? hemen alda dezakegu, honek aldaketa bat eskatzen duelako. Letrak horri buruz hitz egiten du. Beraz, bira egin dezakegu hemen, letrak dioenera gehiago hurbiltzeko. Nola egin dezakegu hori? Agian horrelako atmosfera bat, edo bestelakoa ‘. Orduan oso lan zehatza izan zen.

CARLOS SÁNCHEZ -Tentsiodun akordeak daude, koatriadak daude… sotiltasun harmonikoak daude, esan dezagun horrela. Eta, era berean, niri pertsonalki Tildetik gustatzen zaidan beste gauza bat da une atmosferiko batzuk ere badaudela, harmonikoki ‘manera’ dei genitzakeenak, koloreak dituztenak. Teknikoki hitz egiten badugu, izan ere, niri asko gustatzen zait modu dorikoa, izan ere, zera, minorra da, baina seigarren maiorra du eta horrek atmosfera eta kolore batzuk sortzen ditu.

MATI PANDO -Niretzat bidaia bat bezalakoak dira, paisaiak dituztelako, koloreak. Harmoniek kolore asko ematen dituzte, aberastasun handia dute eta istorioak ere oso intimoak edo oso errozkoak dira. Oso hegodunak eta oso sustraidunak.

Zeri erantzuten dio albumaren izenburuak?

MARIO VÉLEZ – ‘Algae’, albumaren izenburua… funtsean, gure diskografia ia osoan natura nahiko barruan dago eta, bereziki album honetan itsasoa nahiko presente dago. Orduan, itsasoko elementuen artean, azkenean ‘Algae’-rekin egin genuen topo. Alga elementu bitxia da; izan ere, sinplea dirudi, eta ez da gutxiesten, baina ez du balio handirik, eta itsas munduan funtsezkoa da.

MATI PANDO -Disko honek itsaso handia du, asko agertzen da itsasoa disko honetako abesti askotan.

CARLA SUZART -Aho batez uste izan genuen ur asko dagoela. Itsasoa oso presente dago hor, oso indartsu.

Nolakoak izan dira grabazioa eta nahasketa?

CARLOS SÁNCHEZ -Argi geneukan denok batera grabatu nahi genuela, zuzenean.

CARLA SUZART -Hukot Studion grabatu dugu, Milorekin. Milo maitagarria da, grabazioa sinestezina izan da guretzat. Astebetez joan ginen estudiora.

CARLOS SÁNCHEZ -Kasu honetan, ekoizpena lokalean hasten da.

CARLA SUZART -hainbestetan entseatu genuen, hainbeste jo genituen kantuak, non egun batean denak grabatu bakenituen oinarriak.

MARIO VÉLEZ -Milok grabatu zuen. Carlesek, gitarra-jotzaileak nahastu zuen, eta oso argi baitauka diskoak zer soinu behar duen.

CARLOS SÁNCHEZ -Neuk nahastu nuen lan hori burutu samar neramalako. Oso argi neukan nola nahi zuen gauzak entzutea, Tildek bezala.

Nola gomendatzen duzue Algae entzutea?

MATI PANDO -Nik uste dut Tilderen diskoari hainbat entzuketa eman behar zaizkiola, ñabardura, xehetasun eta dinamika asko dituen diskoa delako.

CARLOS SÁNCHEZ – Hainbat entzuketa behar dituzu, eta, adibidez, Flandriako sonoritateekin aurreiritziren bat baduzu, lehen entzuketa agian ez. Baina, beharbada, maiteminduko zaitu halako sonoritateetara ere zabaltzen zaituenean.

CARLA SUZART -Nik uste dut diskoaren entzunaldi ugari behar direla xehetasunetan sentsibilitatea atzeman ahal izateko.

CARLOS SÁNCHEZ -Guai dago lehenengo entzualdiaren amaierara ez iristea; izan ere, niri behintzat, disko bat lehenengoan sartzen zaidanean, oso azkar erretzen dut normalean.

MARIO VÉLEZ -Nik uste dut disko entzunerraza dela, ahal den neurrian. Entzun egin behar da. Abesti luzeak dira, trinkoak, aldaketa asko, ez oso estribillo arrunta, baina nik uste dut erraz entzuten dela, Matiren doinuek, gitarraren eta baxuaren harmoniek edo erritmoek zati bakoitza asko arnasten uzten dutelako. Ez da aldaketa-erokeria, baina alde bakoitzak bere lekua du, eta uste dut nahiko ondo gidatuta daudela eta atsegina dela. Ez da oso arraroa.

CARLOS SÁNCHEZ -Amaieran, bai. Dauzkazun elementuekin, egin dezakezuna egiten duzu onena lortzeko asmoz, horrela izan da.

CARLA SUZART -Espero dut goza dezazuen entzunaldia.

 

Nondik sortzen dira ‘Electromagnetismo’-ko kantak?

Diskoko abestiak 2018ko abenduan eman nuen kontzertu batetik sortu ziren; sintetizadore analogikoen loopak abiapuntu hartuta, sintetizadore gehiagorekin inprobisatzen joan nintzen. Kontzertuaren ondoren konturatu nintzen hari forma eman eta beste abesti egitura bat lor zitekeela. Hori da abestien jatorria. Egiturak hobetzen aritu nintzen, nahi nituen soinuak bilatzen, eta estudioan sartu nintzen grabatzera

Zer material erabili duzu?

Disko honetarako batez ere sintetizadore analogikoak erabili ditut. Era berean, sintetizadore digitalak, samplerren bat, gitarraren bat edo beste -nahiz eta oso bigarren mailakoa-, zarata-kaxak, bateriaren bat eta perkusio-gauzak daude. Batez ere mikrofono elektromagnetiko bat erabiltzen saiatu naiz, uhin elektromagnetikoak jasotzen dituena. Hartu handik edo estudiotik funtzionatzen ari den edozein aparaturen seinaleak, eta hori amalgama gisa erabili nuen, abestiak itsatsiko zituen kola gisa. Ez da guztietan agertzen, baina bai batzuetan, erabiltzea nahiko gustuko izan dudan elementua da.

Nolakoak dira kantuak?

Disko honetako abestiak eta lehenengokoak nahiko desberdinak dira, ilunagoak direlako, bai abestien, soinuen eta baita letren konfigurazioan ere. Disko honetan agertzen diren egiturei dagokienez, bi motatakoak direla esango nuke. Alde batetik, poparen egitura klasikoenak daude, beren ahapaldi, lelo eta abarrekin. Bestetik, libreagoak diren beste egitura mota batzuk ere badaude, non, batez ere, sintetizadoreak, erritmoak edo loopak sartzen eta teratzen diren. Hor garrantzitsuena da, batez ere, sarrera eta irteera bakoitzarekin sortzen den testura.

Zeri erantzuten dio albumaren izenburuak?

Elektromagnetismoa, diskoaren izenburua, fisikaren lau indarretako bati erantzuten dio. Elektromagnetismoa denetan agertzen da. Materian, argian, soinuan, elektrizitatean bertan. Gizakiok erabiltzen ikasi dugu, kontrolatzen saiatu gara, baina oraindik asko ezagutzen ez dugula uste dut. Ideia hori interesatu zitzaidan eta polita iruditu zitzaidan.

Ba al dago argudiorik?

Ni ez nintzateke ausartuko disko kontzeptuala dela esatera, oso serioa ematen duelako, baina egia da diskoak batasun bat duela. Abestiak elektromagnetismoaren ideiatik abiatuta eraiki dira alde batetik edo bestetik, eta A eta B aldeek uste dut zerikusi handia dutela bata bestearekin. Uste dut diskoa ondo artikulatuta geratu dela, entzulearen kontua da epaitzea.

Nola grabatu duzu?

Diskoa El Miradoor estudioetan grabatu zen, 2019ko otsaila eta martxoa bitartean, betiere Marco Velasco produktore zela. Pertsona horrekin oso ondo ulertzen naiz, eta oso ondo pasatzen dut grabatzen. Oso dibertigarria izan zen grabatzea, gauza batzuk oso argi nituen eta inprobisatzen joan ginen. Soinuari dagokionez, nire gauzarik interesgarrienetako bat da erabiltzen ditugun delayak zintazkoak zirela. Horrek berotasuna ematen dio sintetizadoreen soinu analogikoari ere, eta oso interesgarria da.

Nola gomendatzen duzu ‘Electromagnetismo’ entzutea?

Ez dut uste disko errazegia denik. Disko honetan, sartzeko, hainbatetan entzun beharra dago, ahal dela bolumen eta ekipo on batean. Horrela egitea merezi duela uste dut, hainbat soinu edo xehetasunetan murgiltzen baitzara. Gauza batzuk ez dira begi bistakoak edo ez dira lehen entzuketan agertzen, diskoari leku gehiago eman behar zaio. Espero dut diskoa entzuten gozatzea eta elektromagnetismoa bidaide izatea.